به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر،دوپامین یک ترکیب آلی از خانواده کاتکولامین‌ها و فنیل آمین‌ها است که نقش حیاتی در بدن و مغز دارد. دوپامین از پیش‌سازهایش در مغز و کلیه سنتز می‌شود، همچنین بیشتر گیاهان و جانوران این ماده را سنتز می‌کنند. دوپامین در مغز نقش پیام‌رسان عصبی و در خون، نقش هورمونی دارد. دوپامین به صورت عمده در وزیکول‌های نورون‌های دوپامینرژیک و همچنین در غدد آدرنال ذخیره می‌شود. در این مطلب از غفاری دایت با اینکه دوپامین و سروتونین چیست و مکانیسم اثر دوپامین را می‌خوانیم؛ همچنین با علائم کمبود دوپامین و راهکارهای افزایش سطح دوپامین آشنا می‌شوید.

دوپامین و سروتونین چیست ؟

در مغز چندین مسیر دوپامینی وجود دارد که مسیرهای دوپامینرژیک نامیده می‌شوند .دوپامین مهم‌ترین نقش را در ایجاد لذت و پاداش دارد و در مناطق خاصی از مغز که به مراکز پاداش معروف هستند، ایجاد حس سرخوشی (پاداش) می‌کند؛ به همین دلیل به‌صورت عمده از این داروها، سوء‌استفاده می‌شود. همچنین دوپامین در کنترل دستگاه حرکتی نقش دارد، به‌طوری که با از بین رفتن نورون‌های دوپامینرژیک، علائم بیماری پارکینسون پدید می‌آید. از کارکردهای دیگر دوپامین در مغز، کنترل و تنظیم ترشح هورمون‌ها است. دوپامین از طریق تحریک گیرنده دوپامینی (D2)، ترشح پرولاکتین را کاهش می‌دهد و از این طریق بر تولید شیر نیز اثر می‌گذارد.

دوپامین در نواحی از مغز ساخته می‌شود که در دو قسمت جداگانه هستند و آسیب رسیدن به این نواحی، می‌تواند در تولید آن اثر بگذارد. داروهایی هستند که به مغز اجازه می‌دهند تا دسترسی بهتری به دوپامین داشته باشد.

مکانیسم اثر دوپامین

در مکانیسم اثر دوپامین، با تحریک گیرنده‌های بتا ۱ آدرنرژیک، در عضله قلب اثر اینوتروپیک مثبت خود را اعمال می‌کند. دوپامین با تحریک گیرنده‌های پس‌سیناپسی دوپامین-۱ در عروق، عضلات صاف و کلیه، باعث گشادی عروق و افزایش دفع سدیم می‌شود. در مکانیسم اثر دوپامین به‌علاوه با تحریک هر دو گیرنده آلفا ۱ و ۲، باعث انقباض عروق می شود؛ از این‌رو برای درمان شوک کاردیوژنیک ناشی از سکته یا جراحی قلب استفاده می‌گردد. همچنین گاهی اوقات برای حفظ جریان خون کلیوی نیز تجویز می‌شود.

علائم کمبود دوپامین

دوپامین یک هورمون انتقال‌دهنده عصبی است؛ بنابراین به انتقال پیام در کل بدن کمک می‌کند، پس نقش کلیدی را در توانایی مغز ایفا می‌کند. عملکردهای مختلفی دارد که شامل انگیزه دادن، پاداش‌دهی، یادگیری، حرکت،  افزایش حافظه و… است. در علائم کمبود دوپامین می‌توان ایجاد مشکلات زیادی مثل پارکینسون، اسکیزوفرنی و اعتیاد را مشاهده کرد. اگرچه کمبود دوپامین به خودی خود تشخیص پزشکی ندارد و همچنین شواهدی وجود ندارد که کمبود دوپامین می‌تواند از طریق مصرف مکمل‌ها جبران شود. در اندیشه معاصر ببینید

پایان/*

اندیشه معاصر را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.