جاذبه های گردشگری بشرویه | قلب بادگیر خراسان جنوبی
بشرویه شهرستانی باستانی و نگین گردشگری استان خراسان جنوبی، یکی از مقاصد جذاب برای گردشگران و مسافران می‌باشد. با ایده‌آل مگ همراه باشید تا در ادامه با جاذبه های گردشگری بشرویه بیشتر آشنا شوید.
معرفی و شناساندن مقاصد جدید و زیبا از جای جای ایران در شناخت هر چه بیشتر پتانسیل‌های کشورمان تاثیرگذار خواهد بود. لذا تلاش ما بر این بوده بتوانیم با ارائه اطلاعاتی از شهرستان‌های کمتر شناخته شده، به پیشرفت و توسعه آن‌ها به ویژه در زمینه گردشگری یاری برسانیم.
مختصری از شهرستان بشرویه
بشرویه تا سال 1387 بخشی از شهر فردوس به شمار می‌آمد و در همین سال، به عنوان شهرستانی مستقل معرفی شد. بشرویه یکی از شهرستان‌های استان خراسان جنوبی به شمار می‌آید و جمعیتی بالغ بر 24 هزار نفر دارد.
این شهرستان دارای دو بخش، چهار دهستان و یک شهر بوده و در فاصله 300 کیلومتری از مرکز استان قرار دارد. بخش‌های آن عبارتند از: بخش مرکزی و بخش ارسک که هر کدام از بخش‌ها دو دهستان را در خود جای داده است.
موقعیت جغرافیایی بشرویه
شهرستان بشرویه در شمال غربی استان خراسان جنوبی واقع گردیده و دارای وسعتی معادل با 790 هزار هکتار است. از نظر طول و عرض جغرافیایی نیز در موقعیت 25/57 درجه شرقی و 33/53 درجه شمالی قرار دارد.
به لحاظ موقعیت نسبی، بشرویه از سمت شمال در همسایگی شهرستان‌های طبس و بردسکن از سمت شرق به شهرستان فردوس متصل می‌شود.
پیشینه تاریخی بشرویه
بشرویه به نگین باستانی و گردشگری استان خراسان جنوبی مشهور است. دلیل این امر نیز قدمت و آثار به جای مانده از ادوار مختلف تاریخی در این شهر است.
وسعت بافت تاریخی و باستانی شهرستان بشرویه، 22 هکتار بوده و قدمتی 700 ساله دارد. محوطه‌های تاریخی و تپه‌های باستانی این شهرستان، آثاری از دوران پیش از اسلام تا دوره قاجاریه را در خود جای داده‌اند.
اسم شهر بشرویه در میان 10 شهر خشت و گل ایران قرار گرفته است. از ویژگی‌های بافت کهن بشرویه، زنده بودن آن است؛ به طوری که هنوز مردم در این بافت سکونت دارند. یکی دیگر از ویژگی‌های این بافت تاریخی وجود خانه‌های چهارصفه کوچک و بزرگ در آن است که بشرویه را به شهر چهارصفه‌ها مشهور کرده است.
جاذبه های گردشگری بشرویه
در این بخش از مقاله، به جاذبه های گردشگری بشرویه اشاره خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید.
قلعه دختر
قلعه دختر در بالای کوهی به ارتفاع 400 متر واقع شده و بنا بر آثار به دست آمده از آن، دارای قدمتی هزار ساله است. قلعه پل دختر در دوازده کیلومتری غرب شهرستان بشرویه قرار دارد.
این قلعه از سه طرف، مشرف به پرتگاه است و گذر از آن، تقریبا غیر ممکن است.قلعه دختر در دوره ساسانیان احداث شده و دارای جنبه‌های دفاعی و مقدس است.
این بنا از پناهگاه‌های دوره اسماعیلیان بوده و در دوران نادرشاه نیز کاربری خود را حفظ نموده است. ساختمان قلعه دختر شامل بخش‌های متنوعی همچون: اتاق شاه‌نشین، آب‌انبار، اتاق‌های نگهبانی، انبار آذوقه و چندین برج نگهبانی می‌شود.
پنج‌آسیاب قدیمی بشرویه
در سمت غرب بشرویه و در مسیر قنات آن، پنج آسیاب وجود واقع شده‌اند که به آسیاب‌های یکم تا پنجم شهرت دارند. اطلاعات دقیق تاریخی در مورد قدمت این آسیاب‌ها در دست نیست، اما قدمت احتمالی آن‌ها را 400 سال قبل تخمین زده‌اند.
پنج آسیاب‌ها با فاصله یک کیلومتر از هم واقع شده‌اند. در ساختن آسیاب‌ها از مصالحی مانند آجرهای مربعی‌شکل، ملات ترکیبی از شن، گچ و آهک، تخته‌سنگ، ساروج و قلوه‌سنگ بهره برده‌اند.
آب از طریق کانالی از سمت غرب قنات به مخزن هدایت شده و با ریختن روی پره‌های چوبی چرخ آسیاب، باعث حرکت آن می‌شود.
کویر بشرویه
ریگزار و کویر بشرویه دارای آب و هوایی خشک و کویری بوده و از حداکثر و حداقل دمای 49 و 27 درجه سانتی‌گراد برخوردار است. این کویر از سمت شمال به شهر کاشمر، از جنوب شرقی به بشرویه، از طرف شرق به کویر نمک بشرویه و از سمت جنوب به رودخانه کال شور منتهی می‌شود.
در پهناورترین قسمت کویر بشرویه، عرض آن معادل سی کیلومتر و طول آن بیست و چهار کیلومتر است. تپه‌های ماسه‌ای که در جنوب و مرکز آن قرار داشته دارای جهت شرقی- غربی هستند.
پوشش گیاهی در کویر بشرویه در بخش شمالی آن انبوه‌تر و در بخش‌های جنوبی نیز تنک‌تر دیده می‌شوند. گیاهانی مانند تاغ و اسکمبیل و پوشش گیاهی بوته‌ای نسی در این کویر یافت می‌شوند. از گونه‌های جانوری آن نیز می‌توان شغال، روباه شنی، گرگ، سارگپه بیابانی، تیرمار و مار شتری اشاره نمود.
پل آب‌بر یا ترناو
از دیدنی‌ها و جاذبه های گردشگری بشرویه می‌توان به پل آب‌بر اشاره کرده که از بناهای تاریخی دوره ساسانیان است. یکی از مزیت‌های مهم این پل انتقال آب از کف به زمین‌های حاصلخیز دو طرف رودخانه بوده که نوعی فناوری سنتی به شمار می‌آید.
پل ترناو از یک دهانه اصلی بلند و عریض و دو دهانه نسبتا کوچکتر در طرف راست دهانه اصلی برخوردار است. پایه‌های این پل بر بستری از سنگ بنا شده که در ساخت آن از سنگ لاشه ساروج و گچ استفاده کرده‌اند.
باغ خان بشرویه
این باغ تاریخی متعلق به شخصی به نام امیر حسن خان طبسی بوده که آن را به سبک و سیاق بناهای دوره قاجاریه ساخته‌اند. در ساخت این بنا از مصالح خشت خام و گل بهره برده‌اند و با قاب‌بندی‌های گچی و کاهگل نمای بیرونی آن را تزئین کرده‌اند.
باغ خان دارای یک حیاط مربع‌شکل و بزرگ بوده که اتاق‌های بنا در اطراف آن قرار گرفته‌اند. در وسط ضلع‌های غربی و شرقی این حیاط دو ایوان رو به روی یکدیگر قرار گرفته‌اند و شاه‌نشین بنا در قسمت پشت ایوان شرقی جای دارد.
بنا بر یافته‌های تاریخی به دست آمده، بادگیری در پشت این ایوان قرار داشته که با گذشت زمان از بین رفته است.
خانه مستوفی
یکی دیگر از بناهای تاریخی و جاذبه های گردشگری بشرویه خانه مستوفی بوده که در دوران قاجار بنا شده است. از وجه تسمیه این بنا بر می‌آید که به شخصی به نام مستوفی تعلق داشته است.
تزئینات گچی، بادگیرهای زیبا و ساباط از خصوصیات معماری و متمایز این اثر تاریخی است. این خانه از نظر شکل هندسی به صورت مستطیلی بوده که دارای حیاط بزرگ آجرکاری‌شده است.
بادگیرهای خانه مستوفی بر فراز ایوان بزرگ آن قرار گرفته‌اند. در تزئین اتاق‌ها و دالان‌های خانه به شکلی هنرمندانه از گچ‌بری‌های ظریف بهره جسته‌اند.
مسجد جامع رقه
مسجد رقه در هجده کیلومتری جنوب غربی شهرستان بشرویه واقع گردیده و در شمال شرقی به روستای رقه منتهی می‌گردد. بیشتر بخش‌های این مسجد در دوره ایلخانیان ساخته شده اما بنای اصلی آن مربوط به اوایل دوره اسلامی است.
مسجد جامع رقه در منطقه‌ای به نام پایین محله قرار دارد. این بنا دچار ویرانی‌های فراوانی گشته و اکنون تنها دیواره‌های بیرونی آن و بقایای ایوان‌های شرقی، غربی و جنوبی آن در دست است.
کلام آخر
در این مقاله در مورد یکی دیگر از شهرهای تاریخی و باستانی ایران صحبت کردیم. جاذبه های گردشگری بشرویه به حدی زیبا و خیره کننده هستند که می‌توانند تا مدت‌ها در ذهن و خاطر شما باقی بمانند.
به راستی که هر گوشه از کشور عزیزمان را که نگاه می‌کنیم، به یک زیبایی جدید و خیره کننده می‌رسیم. پس بیایید چمدان‌ها را ببندیم و در دل این سرزمین کهن، وطن سرسبز و آبادمان، ایران عزیز به گشت و گذار بپردازیم.
