عکس | اولین بیمارستان پایتخت در ۱۵۰ سال پیش

 اینطور که در کتب تاریخی آمده تا زمان ناصرالدین شاه قاجار مکانی به نام بیمارستان و یا مریضخانه وجود نداشت و معالجه بیماران صرفا بر عهده افرادی بود که طبیب یا حکیم‌باشی نامیده می‌شدند. اما اولین مریضخانه‌ای که در تهران دایر شد و بیماران را بستری کرد، بیمارستانی دولتی بود که در سال ۱۲۹۰ هجری قمری، مصادف با سال ۱۲۵۱ هجری شمسی به دستور ناصرالدین شاه قاجار در خیابان سپه امروز تأسیس شد و بعد‌ها به بیمارستان سینا شهرت یافت.

همشهری نوشت: مرحوم «ناصر نجمی» استاد و تاریخ‌نگار در این باره در کتابش نوشته: «ناصرالدین شاه در یکی از سفر‌های خود به فرنگستان ضمن بازدید از نقاط مختلف شهر‌ها از چند بیمارستان هم بازدید به عمل آورده توجه شاه قاجار به اهمیت چنین محل و تاثیری که در معالجه و مداوای بیماران داشت جلب شد طوری که بلافاصله پس از بازگشت به ایران دستور تأسیس یک بیمارستان مجهز را صادر کرد و این وظیفه مهم را به عهده مشیرالدوله، صدراعظم وقت، علی قلی میرزا اعتضادالسلطنه و ناظم‌الاطبا نفیسی (پزشک و مولف فرهنگ بزرگ فارسی به فارسی) مامور انجام این کار شدند. ناظم‌الاطبا پس از تفحص و جستجوی زیاد محلی را در نزدیک چهارراه حسن آباد پیدا کرد و آن را به بیمارستان اختصاص داد و نام آن را هم مریضخانه دولتی گذاشت.»

بنابراین ناظم‌الاطباء در سال ۱۲۹۰ هجری قمری، اولین بیمارستان تهران و ایران را در میدان حسن‌آباد و در محله‌ای به نام هشت گنبد، تاسیس کرد. این بیمارستان تا سال‌ها به نام "مریضخانه دولتی" نامیده می‌شد. پس از آنکه این بیمارستان شروع به فعالیت کرد، ناظم‌الاطباء به ناصرالدین شاه پیشنهاد کرد تا در این بیمارستان، پزشکان تربیت شده ایرانی به معالجه بیماران بپردازند. پس از آن و با موافقت ناصرالدین شاه، تدریس رشته طب در مدرسه دارالفنون پذیرفته شد و هر ساله تعدادی دانشجو، به منظور فراگیری دانش پزشکی وارد این مدرسه می‌شدند و بر اساس تعالیم ناظم‌الاطباء به فراگیری این دانش می‌پرداختند. این عده، همزمان در مریضخانه دولتی و تحت نظر پزشکان غربی به کارآموزی پرداخته و توانستند اولین نسل از پزشکان تربیت شده دارالفنون شوند.

این «مریضخانه دولتی» ابتدا با ۴۰۰ تخت با ۳ساختمان مجزا تاسیس و خدمات رسانی کرد. به گفته پرستاران قدیمی بیمارستان و بر اساس اسناد موجود، در یکی از ساختمان‌های بیمارستان در یک سال اول تاسیس بیش از ۲۵۰۰ بیمار، درمان شدند.

پس از این بیمارستان، چند بیمارستان دیگر نیز در تهران دایر شد، می‌توان از بیمارستان نظامی طهران نام برد که موسس آن شاهزاده علیقلی میرزا بود. "مریضخانه دولتی" پس از چندی و در سال ۱۳۱۹ به پاس زحمات پدر طب ایران به بیمارستان سینا تغییر نام داد. این بیمارستان سال‌های متمادی، محلی برای معالجه و درمان امراض بیماران بود.