منتظر یک پدیده جغرافیایی عجیب باشید؛ دختر کوچک به ایران می رسد

ال نینو و لانینا، به  ایران می رسند؟ بر اساس پیش‌بینی‌ها، در فصل‌های تابستان، پاییز و زمستان ال نینو می رود و «لانینا» بر کشور حاکم می‌شود.بر اساس اعلام رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران، وقوع پدیده جغرافیایی «لانینا» در فصل‌های تابستان، پاییز و زمستان در کشور را محتمل دانست و توضیحاتی درباره چگونگی آن ارائه داد.

 ال‌نینو یا لانینا واژه‌هایی که این روزها زیاد اسمشان را می‌شنویم. معنی این کلمات چیست؟ این کلمات به چه پدیده‌ای اشاره دارند؟ سازمان هواشناسی از پدیده النینو در کشور و در پی آن وقوع خشکسالی آتی خبر می‌دهد. اما این واژه‌ها به چه معناست؟

ال نینو در زبان اسپانیایی به معنای پسر کوچک است. لانینا مشابه ال نینو ولی سردتر از آن و بخشی از نوسان جنوبی ال‌نینو است. واژه La Niña از زبان اسپانیایی به معنای «دختر» (در قیاس با El Niño به معنای «پسر») گرفته شده‌است.

لانینیا به معنی دختر کوچک در اسپانیا است. لانینیا همچنین گاهی اوقات ال ویجو، ضد ال نینو، و یا به سادگی به نام یک رویداد سرد گفته می شود.

لانینیا وضعیتی است که در قسمت مرکزی و شرقی استوایی اقیانوس آرام، آب سردتر از حالت طبیعی می‌شود. لانینا تقریبا متضاد ال نینو است. لانینا در هر سه تا هفت سال اتفاق می‌افتد و درجه حرارت آب دریا سرد می‌شود.

این پدیده حاصل تغییر اختلاف فشار منطقه است و اجازه می دهد سطح آب‌های اقیانوس در قسمت شرقی سردتر از حالت معمول شود و در قسمت‌های حاره غربی گرم‌تر از حالت عادی گسترش یابد. علل لانینا برعکس عواملی است که در ایجاد ال نینو موثر هستند.

لانینا گاهی اوقات ضد ال نینو یا "یک رویداد سرد" نامیده می شود. لانینا اثری برعکس ال نینو دارد و در طول رویدادهای لانینا، بادهای  قوی تر از حد معمول وزیده می شوند و آب گرم بیشتری را به سمت آسیا می راندند. در سواحل غربی قاره آمریکا، بالا آمدن آب افزایش می یابد و آب سرد، و غنی از مواد مغذی به سطح می آید.

ال نینو  و لانینا، از جمله پدیده‌های جوی، اقیانوسی و حاصل فرآیندهای پیچیده‌ای هستند که تحت تاثیر انرژی تابشی خورشید به گردش در می‌آیند و بخش بزرگی از منطقه حاره را مستقیما تحت تاثیر تظاهرات خود قرار می‌دهند.

ال‌نینو و لانینا، از جمله پدیده‌های جوی، اقیانوسی و حاصل فرآیندهای پیچیده‌ای هستند که تحت تاثیر انرژی تابشی خورشید به گردش در می‌آیند و بخش بزرگی از منطقه حاره را مستقیما تحت تاثیر خود قرار می‌دهند. هواشناسان و اقیانوس شناسان جهان در سالهای اخیر مطالعات زیاد و دقیقی در مورد مکانیزم ایجاد ال نینو و تاثیرات متقابل جو و اقیانوس انجام داده اند.

ال‌نینو کلمه‌ای اسپانیایی و یکی از چرخه‌های مشهور اقلیمی جهان است که دو تا هفت سال یک‌بار باعث ایجاد ناهنجاری‌های بزرگی در آب و هوای کره زمین می‌شود. از جمله ناهنجاری‌های بوجود آمده بعد از این پدیده، خشکسالی و قحطی است. ال نینو به معنی پسر کوچک است. ال نینو را در اصل ماهیگیران در سواحل جنوب امریکا در 1600 به رسمیت شناختند. 

ال‌نینیو به طور ساده عبارت است از یک رخداد اقلیمی کلان که در اثر رها شدن انرژی انباشته در بزرگترین حوزه اقیانوسی جهان یعنی جنوب اقیانوس آرام رخ می‌دهد. نشانه اولیه آن هم تغییر جهت جریان آب‌های سرد و گرم و همچنین بادهای این منطقه است. 

در طول پدیده ال نینو بادها در استوا بر روی اقیانوس از غرب به شرق می وزند. این بادها در سطح آب اقیانوس جابجا شده و آبهای گرم سطح اقیانوس را که بوسیله خورشید در مناطق گرمسیری حرارت دیده اند، به سواحل غربی شمال و جنوب قاره آمریکا می آورد. به دنبال آبهای گرم، بارندگی نیز به سمت مشرق متمایل می شود، به همراه سیل در پرو و خشکسالی در اندونزی و استرالیا. نشانه کلیدی ال نینو، افزایش دمای غیر عادی در امتداد و هر دو طرف خط استوا در اقیانوس آرام مرکزی و شرقی است. این جریان هر چند سال یکبار با یک گرمایش عظیم و غیر معمول همراه می شود. بطوری که در این حال دماهای سطح دریا حداقل برای چند ماه پیاپی در 3 تا 5 محل ساحلی بالای حد نرمال می رود. و در پی آن دمای سطح دریا برای یک سال و یا حتی بیشتر بصورت غیر عادی باقی می ماند و برای برگشت به شرایط عادی منطقه، حداقل تا ژانویه یا مارس آینده زمان لازم است.

لانینا در ایران

چندی پیش رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران از وقوع پدیده لانینا در کشور خبر داد و با اشاره به مخاطرات جوی این پدیده گفت: از تابستان به بعد احتمال تغییر فاز دورپیوند نوسان جنوبگان به لانینا افزایش می‌یابد. البته در تعیین وضعیت جوی کشور عوامل زیادی موثر هستند که میزان عدم قطعیت پیش‌بینی را افزایش می‌دهد.

صادق ضیائیان با بیان اینکه پیش‌بینی تاثیرات جریانات دورپیوند جوی بر دما و بارش کشور با احتمالات زیاد همراه است، به ایسنا گفت: یکی از این جریان‌ها، دورپیوند نوسان جنوبی (ان‌سو) نام دارد و دارای سه فاز لانینا، ال‌نینو و شرایط خنثی است. احتمال حاکمیت شرایط خنثی این جریان دورپیوند در ماه‌های آوریل، می، ژوئن و جولای زیاد است و احتمال خیلی کمی (تا ۳۰ درصد) برای حاکمیت شرایط ال‌نینو وجود دارد.

وی اضافه کرد: طی فصل‌های تابستان، پاییز و زمستان پیش‌بینی می‌شود که این دور پیوند در فاز لانینا باشد.

رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا درباره وضعیت دما و بارش کشور در صورت حاکمیت شرایط لانینا گفت: دورپیوند «ان‌سو» یا نوسان جنوبگان یکی از صدها عامل موثر بر وضعیت دما و بارش کشور است و در شرایطی بین ۳۰ تا ۶۰ درصد می‌تواند بر دما و بارش کشور تاثیرگذار باشد و در شرایطی کمتر موثر است.

وی اضافه کرد: در شرایطی که حاکمیت لانینا اهمیت بیشتری پیدا کند، احتمال دریافت بارش نرمال کاهش می‌یابد البته از حالا پیش‌بینی برای بارش‌های پاییزی و زمستانه خیلی زود است و با خطای بسیار زیادی همراه است.

ضیاییان در پایان درباره تاثیر تغییرات اقلیمی بر عملکرد دور پیوندها و میزان پیش بینی‌پذیری آن‌ها گفت: تغییرات اقلیمی موجب افزایش تغییرات دورپیوند می‌شود، در نتیجه عدم قطعیت پیش‌بینی‌ها افزایش می‌یابد.